Metaverse yeni uzmanlık alanları yaratacak

Çapa İletişim Danışmanlık Kurucusu Ebru Yonca Çapa: “Metaverse’le birlikte AR/VR konusunda uzmanlaşmış hizmetler, teknoloji ya da bu alanlarda deneyim tasarlayan kreatiflere çok daha fazla ihtiyaç olacak.” 

Fulbright bursu ile ABD’de United World College’dan International Baccalaureate derecesi, University of Bridgeport’tan uluslararası işletme ve ekonomi dalında BBA derecesi ile mezun olan Ebru Yonca Çapa, daha sonra IMD, Kellogg’s Graduate School ve Harvard Business School’da çeşitli liderlik programlarına katıldı. Kariyerine Procter & Gamble’da Ürün Müdürü olarak başlayan Çapa, 1993 yılında Digital Equiment Corporation Türkiye ofisinde Pazarlama ve İletişim Müdürü, 1997 yılında da Microsoft Türkiye’de Pazarlama ve İletişim Müdürü olarak görev yaptı. Çapa, 2004 yılında MSN Türkiye Ülke Müdürü görevine atandığına ise internet servislerinin lansmanı ve dijital servisler iş biriminin oluşturulmasına liderlik etti. 2005-2008 yılları arasında İnternet Servislerinden Sorumlu Ortadoğu & Afrika Bölge Direktörü, 2008-2011 yılları arasında Microsoft Türkiye Tüketici & İnternet Ürün ve Servislerinden Sorumlu Genel Müdür olarak görev aldı ve 2011 yılında Monster.com’a Gelişmekte Olan Pazarlardan Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak katıldı.

Çapa, 2014 yılından bu yana, kurmuş olduğu Çapa İletişim Danışmanlık şirketinde ise dijital dönüşüm, stratejik yönetim, pazarlama ve marka yönetimi, liderlik ve yönetici koçluğu alanlarında ulusal ve uluslararası kurumlara danışmanlık ve profesyonel gelişim hizmetleri sunuyor. “Şirketlerin özellikle yeteneklerle ilişki kurmaları, sosyal medyada konumlanmaları, kendi çalışanlarına yönelik programlar tasarlamaları anlamında çok daha bütünleşik ve kapsamlı iş veren markası çalışmaları yapmalarına destek veriyoruz. Dijital pazarlama stratejilerinin belirlenmesi ve geliştirilmesi konusunda da yardımcı oluyoruz.” sözleriyle konuşmasını sürdüren Ebru Yonca Çapa ile dijital dönüşüm, bununla birlikte ortaya çıkan yeni meslek kodları, metaverse ve iş hayatı üzerine keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik… 

“Hayatta kalmak isteyen şirketlerin ‘yavaş’ dijitalleşme gibi bir seçeneği yok”

Konunun uzmanı olarak, yavaş dijital dönüşümün şirketlere ne tür dezavantajları olduğunu sorduğumuz Ebru Yonca Çapa, dijitalleşmenin iş dünyasının artık tartışabileceği bir mesele değil, bir zorunluluk olduğunu söyledi ve devam etti:

“Türkiye’de dijital dönüşüm şirketlerin uzun süredir gündeminde. Birçok kurum uzun zamandır bu alanda, çok kıymetli adımlar atarak ve önemli stratejiler geliştirerek pandemi dönemine giriş yaptılar. Bu sayede pandeminin getirdiği yeni çalışma ortamından negatif etkilenmeden yeni stratejilerle ilerlemeyi başardılar. Yeni çağa hazırlıklı olanlar için bu adaptasyon süreci ise biraz daha kolay geçti. Bu altyapıların hazır olmadığı ya da belirli teknolojilere halihazırda yatırım yapmamış olanların günlük operasyonları ise aksadı ve bu durum iş anlamında ne yazık ki bazı kayıplara sebebiyet verdi. Yine de genel olarak, Türkiye’deki şirketlerin diğer ülkelerdeki şirketlerle kıyaslandığında uzaktan, hibrit ya da esnek çalışmaya daha çabuk geçtiğini söyleyebilirim. 

Sorunuza dönecek olursak, yavaş dijitalleşme gibi bir durum bence artık söz konusu değil çünkü iş hayatında belli bir noktaya geldik. Tabiri caizse dijital dönüşüm, hayatta kalma meselesi haline geldi. Dijitalleşme, bu alana ne zaman girileceği, ne kadar yatırım yapılacağı gibi konular eskiden konuşulur haldeyken artık bir tartışma konusu olmaktan çıktı. Elbette kurumlar kendi planlarına göre hangi teknolojiye, ne zaman, nerede, ne kadar yatırım yapacaklarını belirleyeceklerdir ama söylediğim gibi; bu yola girmek ya da girmemek konusu iş dünyasının artık tartışabileceği bir mesele değil, bir zorunluluk. Sonuç olarak, hayatta kalmak isteyen şirketlerin ‘yavaş’ dijitalleşme gibi bir seçeneği yok.”

“Metaverse ile müşteri ve pazarlama odağında başka boyutlar göreceğiz”

Ebru Yonca Çapa’ya kendisinin metaverse hakkındaki yaklaşımını da yönelttik. Markaların bu evrendeki yatırımlarını ve marka konumlamalarını değerlendiren Çapa, şunları kaydetti:

“Ben metaverse’i; fiziksel hayatta yaptığımız birçok işi ‘sanal dünyada yapabileceğimiz alternatif bir gerçeklik olarak tanımlıyorum. Tam olarak neye evrileceğini şu an için bilemesek de şunu biliyoruz ki burası büyük gelişmelere gebe olacak.

Büyük teknoloji firmaları bu dijital evrende konumlanmaya başladı fakat tam olarak nasıl bir dünya bizi bekleyecek, bu dünyada neleri yapabileceğiz, nasıl bir deneyimimiz olacak gibi soruların yanıtı henüz yok. Ancak pazarlama dünyası açısından çok ciddi fırsatlar olacak. Metaverse, geleneksel ve dijital pazarlama üzerine ikinci bir katman olarak gelecek. Müşteri deneyimi, müşteriyle markanın iletişimi ve interaksiyonu gibi alanlarda başka boyutlar göreceğiz. Fakat nasıl bir deneyim yaratacağı konusu, kurgulanması gereken bir süreç. Bu nedenle, ‘ürün müdürlüğü ya da müşteriyle marka arasındaki interaksiyon şu şekilde olacak’ demek şu an için çok gerçekçi olmasa da şundan eminim ki geleneksel pazarlamanın dijitalde yaşadığı ilk kırılmanın bir ikincisi ve çok daha geniş bir perspektifi yaşanacak. Şu anda bu alanda atılan adımları bir deneme olarak adlandırmak mümkün. Bu girişimleri veya başarı hikayelerini takip etmek, tüm markalar ve pazarlama profesyonelleri açısından çok kritik. Buradaki fırsatları kaçırmamak, ne olup bittiğini iyi takip etmek gerekiyor.”

“Yapay zeka alanındaki roller yükselişte”

Dijitalleşmenin getirdiği ve getireceği yeni meslek kodları, BT sektörünün giderek daha fazla gündeminde yer alıyor. Çapa, sektörde değişen ve gelişen kariyer yollarını ise şöyle anlattı:

“Uzun zamandır iş dünyasının artık globalleştiğinden, sınırların kalktığından bahsediyorduk. Pandeminin yavaş yavaş tamamlanmaya başladığı bu süreçte de gerçekten dünyanın global hale geldiğini içselleştiriyor ve yaşıyoruz. Artık nerede yaşadığımızın hiçbir önemi yok. Developer, danışmanlık gibi işler artık standart bir hale dönüşmeye başlıyor. Bütün bu faktörlerden en uyumlu olan, aynı zamanda mobilleşen iş gücü anlamında en pozitif etkilenen sektör de hiç kuşkusuz teknoloji ve bilgi teknolojileri sektörü. IT rolleri için nerede olduğunuzun çok bir önemi yok artık. Örneğin, uluslararası teknoloji firmalarının iş ilanlarında eskiden şehir ya da ülke verilirdi. Şimdi ise zaman dilimlerine göre ilanlar yayımlanıyor. 

Teknolojik sektöründe ise bu dönüşüm beraberinde çok büyük avantajlar getiriyor. Özellikle developer rolleri, her türden yazılım mühendisliği, siber güvenlik ve arama motorları uzmanlığı gibi roller revaçta. Bu alanlarda büyük bir istek ve çok büyük bir açık var. Ancak birkaç sene içerisinde kuvvetle muhtemel yapay zeka alanındaki rolleri daha fazla telaffuz etmeye başlayacağız. Metaverse’le birlikte AR/VR konusunda uzmanlaşmış hizmetler, danışmanlık hizmetleri, teknoloji ya da bu alanlarda deneyim tasarlayan kreatiflere çok daha fazla ihtiyaç olacak. Ancak bunun bir başka izdüşümü de var: Yeteneği elde tutabilmek, şirket içinde kalmasını sağlamak ya da yeni yetenekleri yetiştirmek ve bünyeye katabilmek. İş verenlerin odaklanacağı en büyük alanlardan bir tanesi önümüzdeki dönemlerde bu olacak. Çalışanların da çoklu görevlere ve birden fazla uzmanlık alanlarına sahip olmaları, kariyer fırsatlarında öne çıkmaları için kritik bir öneme sahip.”

 “Yeni iş ortamları kapsayıcı liderlik kavramını gündeme getiriyor”

Ebru Yonca Çapa ile sohbetimizi, yönetim kurullarındaki küresel gelişmeleri konuşarak sonlandırdık. Dünyanın artık global bir pazar haline geldiğini belirten Çapa, sözlerini şöyle noktaladı:

“Önceki sorunuzda yanıtladığım gibi, pandemiyle beraber dünya gerçek anlamda global bir pazar haline geldi. Çok daha multi-kültürel, çok daha farklı alanlardan ve kültürlerden gelenlerin bir arada çalışacağı bir iş dünyasına doğru gidiyoruz. Pandemi bunu tetikleyen ve daha da hızlandıran bir süreç oldu çünkü buna imkan sağlayan teknolojik altyapılar da var artık.

Eğer global bir dünyadan bahsediyorsak o zaman bununla uyumlu ya da bu şekilde planlanmış iş ortamlarını da kurabiliyor olmamız gerekir. Yöneticilerin ve liderlerin de bunu destekler noktaya gelmesi çok önemli. Bu da kapsayıcılık ve kapsayıcı liderlik kavramlarını gündeme getiriyor. Kurumların kendi içlerinde çeşitliliği ve kapsayıcılığı, bütün işleyiş mekanizmasının bir parçası olarak ele alması çok çok kıymetli çünkü çalışma modelindeki değişimle ekip formasyonları da değişiyor. Kurumlarda organizasyonel yapılar da bu vizyonda dönüşüyor. Örneğin, esenlikten hatta hızdan sorumlu başkan yardımcıları rolleri ya da kurumun ve çalışanların amacının ne olduğunu ve devamlılığını sorgulayan pozisyonlar türetiliyor. Dolayısıyla, operasyonel anlamda da çok ciddi bir değişiklik var. Bu da liderliğe bakış açısını değiştiriyor. Kapsayıcı liderlik, hizmet eden liderlik, dönüştürücü liderliklerden bahsediyoruz ve bunların hepsinin ortak kümesi de çeşitlilik, kapsayıcılık ve cinsiyet eşitliğini destekliyor, tüm bunlara ortam yaratıyor.”